TỔNG HỢP THÔNG TIN VỀ Lonicera dioica
I. Tổng quan & Danh pháp
Tên khoa học: Lonicera dioica L.Tên thường gọi: Limber honeysuckle, Wild honeysuckle, Glaucous honeysuckle, Red Honeysuckle, Twining Honeysuckle, Smooth Honeysuckle.
Hệ thống phân loại:
Giới: Plantae
Ngành: Tracheophytes
Lớp: Angiosperms
Bộ: Dipsacales
Họ: Caprifoliaceae (Kim ngân)
Chi: Lonicera
Loài: L. dioica
Các thứ (varieties) phổ biến:
Lonicera dioica var. dioica
Lonicera dioica var. glaucescens (Rydb.) Butters (đôi khi được coi là phân loài Lonicera dioica subsp. glaucescens)
Lonicera dioica var. orientalis
Lonicera dioica var. variantha (ít phổ biến hơn trong các tài liệu gần đây)
II. Đặc điểm thực vật học
Thân: Dây leo gỗ, thân xoắn hoặc bán dựng, có thể bò hoặc leo lên giá đỡ, đạt chiều dài 1-3 mét. Vỏ cây trưởng thành có màu xám hoặc nâu, thường bong tróc thành dải sợi.Lá: Mọc đối, hình trứng đến hình mác (lance-elliptic đến obovate), dài 3.8-8.9 cm, rộng 2.5-6.4 cm. Lá thường không lông, mặt dưới có màu xanh lam nhạt (glaucous) hoặc đôi khi có lông ngắn. Các cặp lá phía trên cùng thường hợp gốc bao quanh thân (perfoliate), tạo thành một "cốc" nhỏ.
Hoa:
Cụm hoa ở đỉnh cành, thường gồm 1-5 vòng hoa không cuống.
Ống hoa dài, hình ống, màu đỏ cam hoặc vàng pha cam, đôi khi chuyển sang vàng theo tuổi. Hoa dài khoảng 1.2-2.5 cm, có ống dài và 2 môi.
Hoa nở vào mùa xuân – đầu hè (tháng 5-6).
Hoa thu hút chim ruồi, ong và bướm.
Quả:
Dạng mọng (berry), hình tròn đến bầu dục, màu đỏ tươi đến đỏ cam, mọc thành cụm.
Quả có kích thước 0.6-1.2 cm, chín vào cuối mùa hè đến đầu thu.
Hấp dẫn với chim và động vật nhỏ, giúp phát tán hạt.
Cảnh báo: Quả có thể gây độc nhẹ với người nếu ăn sống, gây kích ứng dạ dày.
III. Sinh thái & Phân bố
Phân bố tự nhiên: Bản địa ở miền đông và trung Hoa Kỳ, Canada (đặc biệt là Ontario, Quebec, British Columbia đến North Carolina và Oklahoma).Môi trường sống: Sống ở ven rừng, đồng cỏ mở, rìa ẩm thấp, hoặc các khu vực rừng gỗ thông và cây lá rộng, đôi khi liên quan đến các khu vực đá.
Điều kiện sống:
Ưa ẩm, có thể chịu được điều kiện đất khô đến ẩm ướt.Thích ánh sáng bán râm đến nắng nhẹ.
Chịu được đất nghèo dinh dưỡng, ưa đất có pH trung tính đến hơi axit.
Tương tác sinh học:
Thụ phấn: Chủ yếu bởi côn trùng (ong, bướm) và chim ruồi. Là nguồn mật hoa và phấn hoa quan trọng.Vật chủ: Là cây chủ cho 26 loài ấu trùng Lepidoptera, bao gồm bướm đêm Sphinx và chim ruồi clearwing.
Phát tán hạt: Chim ăn quả giúp phát tán hạt.
V. Ứng dụng và giá trị
Sinh thái học:
Góp phần vào đa dạng sinh học rừng bản địa.Quả là nguồn thức ăn mùa hè quan trọng cho chim và động vật nhỏ.
Là cây chủ và nguồn mật cho nhiều loài côn trùng thụ phấn và sâu bướm.
Làm cảnh:
Trồng làm cây leo vòm, hàng rào tự nhiên, hoặc phủ đất trong vườn tự nhiên.Ít phổ biến hơn các giống lai hoặc loài ngoại lai như L. japonica, nhưng đang được khuyến khích sử dụng do là cây bản địa và không xâm lấn.
Y học dân gian (cần kiểm chứng):
Một số nhóm bản địa Bắc Mỹ được cho là đã sử dụng rễ hoặc vỏ cây làm thuốc nhuận tràng nhẹ, thuốc thanh lọc máu và thuốc lợi tiểu (tài liệu còn mờ nhạt và cần bằng chứng khoa học rõ ràng).Cảnh báo:
Quả không nên ăn sống do có thể gây kích ứng dạ dày.Cây có khả năng kháng vừa phải đối với hươu và thỏ.
VI. Tình trạng bảo tồn
Toàn cầu: Không bị đe dọa tuyệt chủng trên toàn cầu (Global Rank: G5 - Secure).Khu vực/Bang: Tuy nhiên, một số phân loài hoặc quần thể cục bộ có thể bị suy giảm do phá rừng, mất môi trường sống hoặc bị thay thế bởi loài xâm lấn. Ví dụ, Lonicera dioica var. dioica được liệt kê là loài nguy cấp ở Illinois. Ở một số bang, nó có thể được coi là loài cần theo dõi.
nguồn tham khảo:
Minnesota Wildflowers - Lonicera dioica (Wild Honeysuckle): https://www.minnesotawildflowers.info/shrub/wild-honeysuckleLady Bird Johnson Wildflower Center - Lonicera dioica (Limber Honeysuckle): https://www.wildflower.org/plants/result.php?id_plant=lodi2
World Flora Online - Lonicera dioica L.: https://wfoplantlist.org/taxon/wfo-0001290590-2022-12
Plants of Concern - Lonicera dioica var. dioica: https://plantsofconcern.org/species/44?regionId=all
Leaves for Wildlife - Honeysuckle, Red, Lonicera dioica: https://www.leavesforwildlife.com/product-page/honeysuckle-red-lonicera-dioica
Vascular Plants of North Carolina - Lonicera dioica: https://auth1.dpr.ncparks.gov/flora/species_account.php?id=1186